Έχει παρατηρηθεί ότι τα μωρά που θηλάζουν είναι πιο υγιή και έχουν λιγότερες αλλεργίες. Έτσι πολλές μητέρες αποφασίζουν να θηλάσουν για το καλό του μωρού τους. Ο θηλασμός όμως, ωφελεί και τη μητέρα και γενικά προσφέρει την καλύτερη αρχή για κείνη και το μωρό της.
Αν ρωτήσετε μια ομάδα από νέες μητέρες τους λόγους που αποφάσισαν να θηλάσουν, οι περισσότερες θα σας πουν ότι το έκαναν γιατί ο θηλασμός είναι ότι πιο υγιεινό για το μωρό τους. Ίσως επίσης να σας πουν ότι η κοντινή επαφή που προσφέρει ο θηλασμός είναι πολύ σημαντική για το μωρό, ότι ο θηλασμός είναι γενικά πιο εύκολος και ότι επίσης έχει πλεονεκτήματα και για τις ίδιες. Αλλά ενώ, εδώ και ακόνες, οι μητέρες γνωρίζουν ενστικτωδώς ότι το μητρικό γάλα είναι η καλύτερη τροφή για το μωρό τους, πολλές ίσως να μη συνειδητοποιούν πόσο καλύτερο είναι.
Τα τελευταία είκοσι χρόνια, επιστήμονες έχουν επιβεβαιώσει ότι το ανθρώπινο γάλα είναι η μόνη τροφή που χρειάζεται ένα μωρό για να μεγαλώσει και να αναπτυχθεί σωστά. Ένα τελειόμηνο, υγιές μωρό δε χρειάζεται να πάρει καμιά άλλη τροφή μέχρι το μέσον του πρώτου χρόνου της ζωής του.
Για το παιδί
Το μητρικό γάλα εφοδιάζει το μικρό με το ανοσοποιητικό σύστημα και τα αντισώματα της μητέρας, τα οποία δημιουργούνται στο σώμα της μητέρας και προστατεύουν έτσι το μωρό από μολύνσεις. Επίσης μέσω του θηλασμού υποστηρίζεται η σωστή ανάπτυξη της γνάθου του μωρού. Τα παιδιά τα οποία έχουν θηλαστεί παρουσιάζουν σπανιότερα αλλεργίες, διαβήτη, παιδικό καρκίνο, καρδιοπάθεια και εντερικά προβλήματα.
Όλοι έχουμε ακούσει ότι τα μωρά που θηλάζουν είναι πιο υγιή από αυτά που τρέφονται με ξένο γάλα, αλλά ορισμένοι γιατροί και επιστήμονες πιστεύουν ότι η προστατευτική επίδραση του θηλασμού περιορίζεται μόνο στη βρεφική ηλικία και είναι σημαντική μονάχα για τα μωρά που ζουν στις αναπτυσσόμενες χώρες. Ένα άρθρο που δημοσιεύτηκε το Μάιο 1991 στο ιατρικό περιοδικό Journal of Pediatrics, κάνοντας ανασκόπηση σε έναν αριθμό ερευνών πάνω στο θηλασμό και την υγεία, που έγιναν την τελευταία δεκαετία, κατέρριψε αυτό το μύθο.
Παρόλο που ο θηλασμός είναι θέμα ζωής και θανάτου για τα μωρά που ζουν σε υπανάπτυκτες χώρες, ερευνητές έχουν ανακαλύψει ότι προσφέρει σημαντικά πλεονεκτήματα στην υγεία των μωρών και στις αναπτυγμένες χώρες. Ανεξάρτητα από τον τόπο κατοικίας του, όταν ένα μωρό θηλάζει, έχει στατιστικά λιγότερες πιθανότητες να αρρωστήσει από γαστρεντερικές λοιμώξεις και διάρροια. Έχει επίσης λιγότερες πιθανότητες να προσβληθεί από λοιμώξεις του αναπνευστικού συστήματος και ωτίτιδα, καθώς και πιο σοβαρές ασθένειες, όπως πνευμονία και μηνιγγίτιδα. Τα μωρά επίσης που θηλάζουν διατρέχουν μικρότερο κίνδυνο από το Σύνδρομο του Αιφνίδιου Θανάτου. Σε μια έρευνα που πήραν μέρος κυρίως μεσοαστικές οικογένειες, μωρά που τρέφονταν με ξένο γάλα είχαν 5 φορές περισσότερες λοιμοίιξεις της αναπνευστικής οδού, από τα μωρά που θήλαζαν.
Σε μια άλλη έρευνα, οι περιπτώσεις εισαγωγής στο νοσοκομείο λόγω λοιμώξεων του αναπνευστικού συστήματος, ήταν διπλάσιες στα μωρά που τρέφονταν μόνο με τυποποιημένο γάλα. Όταν τα μωρά που θήλαζαν προσβλήθηκαν από αυτού του τύπου τις λοιμώξεις, αυτές ήταν συνήθως λιγότερο σοβαρές. Αυτές οι έρευνες είχαν λάβει υπόψη τους άλλους παράγοντες που συντελούν στις ασθένειες του αναπνευστικού, όπως γονείς που καπνίζουν και η ύπαρξη άλλων παιδιών μικρής ηλικίας στην οικογένεια. Ειδικά οτις οικογένειες που υπήρχαν αυτοί οι παράγοντες, η προστατευτική επίδραση του θηλασμού ήταν ακόμα πιο σημαντική. Οι συγγραφείς αυτού του άρθρου καταλήγουν ότι ο θηλασμός μπορεί να μειώσει σημαντικά τον κίνδυνο της θνησιμότητας στα μωρά, ακόμα και στις βιομηχανικά αναπτυγμένες χώρες.
Η προστασία του θηλασμού από ασθένειες είναι προφανής, ειδικά τους πρώτους έξι μήνες της ζωής του μωρού, διατηρείται όμως και πέρα από αυτό το διάστημα, για όσο καιρό το μωρό θηλάζει. Γενικά, ο θηλασμός προσφέρει τη μεγαλύτερη προστασία όταν το μωρό τρέφεται αποκλειστικά με μητρικό γάλα. Αυτή η προστασία μειώνεται ανάλογα με την ποσότητα συμπληρωμάτων που παίρνει.
Μακροχρόνια πλεονεκτήματα
Με την απομυθοποίηση της άποψης ότι ο θηλασμός προσφέρει οφέλη στην υγεία μόνο κατά τη βρεφική ηλικία, πρόσφατες έρευνες έχουν ανακαλύψει πολλά μακροχρόνια πλεονεκτήματα. Έχει βρεθεί μια σταθερή συσχέτιση μεταξύ διατροφής με τυποποιημένο γάλα και διαταραχών του ανοσοποιητικού συστήματος. Αντίθετα, ο θηλασμός έχει αποδειχθεί ότι επιβραδύνει την ανάπτυξη της κοιλιοκάκης νόσου, μιας διαταραχής του πεπτικού συστήματος και ότι προσφέρει προστασία από την κατά τόπους εντερίτιδα ή νόσο του Crohn και την ελκώδη κολίτιδα στους ενήλικες. Επίσης, άτομα που έχουν θηλάσει, έχουν λιγότερες πιθανότητες να παρουσιάσουν ινσουλινο-εξαρτώμενο διαβήτη. Επιπλέον, παιδιά που έχουν θηλάσει για τουλάχιστον έξι μήνες, έχουν έξι φορές μικρότερη πιθανότητα να αναπτύξουν λέμφωμα, μια μορφή παιδικού καρκίνου. Οι τροφικές αλλεργίες είναι επίσης πιο ασυνήθιστες και λιγότερο σοβαρές σε μωρά που θηλάζουν και ακόμα ο θηλασμός καθυστερεί την ανάπτυξη της δερματίτιδας, ενός χρόνιου ερεθισμού του δέρματος, ιδιαίτερα σε παιδιά οικογενειών με ιστορικό αλλεργιών. Τέλος, προκαταρτικές έρευνες έχουν συνδέσει το θηλασμό με την πρόληψη ή μειωμένη εμφάνιση ορισμένων χρονιών παθήσεων του ήπατος.
Για τη μητέρα
Οι μητέρες που θηλάζουν έχουν λιγότερες πιθανότητες να προσβληθούν από καρκίνο του μαστού. Μια έρευνα που δημοσιεύτηκε στο ιατρικό περιοδικό Journal of Clinical Epidemiology (1989) έδειξε ότι οι γυναίκες που θήλαζαν για τουλάχιστον 25 μήνες είχαν πιθανότητες να προσβληθούν από καρκίνο του μαστού κατά 1/3 μικρότερες, από τις μητέρες που γέννησαν αλλά δε θήλασαν ποτέ. Επίσης, ο θηλασμός προστατεύει από τον καρκίνο του ενδομήτριου, από ουρολοιμώξεις και ακόμα, σύμφωνα με ορισμένες άλλες έρευνες ο θηλασμός πιθανότατα προλαμβάνει την οστεοπόρωση.
Τέλος, οι θηλαστικές κινήσεις του μωρού στο στήθος προκαλούν συστολές στη μήτρα και έτσι μειώνεται η ροή του αίματος μετά τη γέννα. Επομένως, ο θηλασμός βοηθάει στην αποφυγή αιμορραγίας και επαναφέρει πιο γρήγορα τη μήτρα στην κατάσταση που ήταν πριν την εγκυμοσύνη. Η μήτρα μικραίνει. Καίτε περισσότερες θερμίδες και φτάνετε συντομότερα στο βάρος που επιθυμείτε. Επίσης το μητρικό γάλα είναι πάντα διαθέσιμο, στη σωστή θερμοκρασία, ποσότητα και σύνθεση. Μέσω του θηλασμού έχετε μειωμένες πιθανότητες να αποκτήσετε οστεοπόρωση, καρκίνο του μαστού και καρκίνο των ωοθηκών.
Αδυνάτισμα
Οι μητέρες που θηλάζουν συνήθως αδυνατίζουν πιο εύκολα από αυτές που ταΐζουν τα μωρά τους με τυποποιημένο γάλα. Στη διάρκεια της εγκυμοσύνης, το σώμα αποθηκεύει ορισμένα κιλά σε λίπος για να τα χρησιμοποιήσει ειδικά για το θηλασμό. Μια πρόσφατη έρευνα έδειξε ότι οι μητέρες που θήλαζαν έχασαν περισσότερο βάρος όταν τα μωρά τους ήταν μεταξύ τριών και έξι μηνών, από εκείνες που έδιναν στο μωρό τους ξένο γάλα και κατανάλωναν λιγότερες θερμίδες. Μια άλλη έρευνα έδειξε ότι η συνηθισμένη τάση των γυναικών να αποθηκεύουν λίπος στους μηρούς, μειώνεται όταν θηλάζουν.
Ορμόνες και ο δεσμός μητέρας-παιδιού
Ο θηλασμός δημιουργεί ισχυρό δεσμό μεταξύ μητέρας και παιδιού, παρόλο που αυτό το πλεονέκτημα πολλές φορές παρεξηγείται. Πολλοί πιστεύουν ότι απλά ο θηλασμός κάνει τη μητέρα να αισθάνεται πιο κοντά στο μωρό της, αλλά στην πραγματικότητα αυτή είναι μόνο η αρχή. Οι θηλαστικές κινήσεις του μωρού στο στήθος προκαλούν την έκκριση ορμονών στο σώμα της μητέρας, οι οποίες παίζουν ένα πολύ σημαντικό ρόλο σε αυτό το συναισθηματικό δέσιμο.
Αυτές οι δύο ορμόνες είναι η ωκυτοκίνη και η προλακτίνη. Η πρώτη ρυθμίζει τη ροή του γάλακτος και συνδέεται με αισθήματα ζεστασιάς και αγάπης. Η ωκυτοκίνη έχει αποδειχθεί ότι διεγείρει τη στοργική συμπεριφορά. Η προλακτίνη είναι η ορμόνη που είναι υπεύθυνη για την παραγωγή του γάλακτος και προκαλεί αισθήματα ηρεμίας καθώς επίσης βοηθάει τη μητέρα να χαλαρώσει.